Następuje kolejny etap walki z praniem brudnych pieniędzy. Odbywa się on w świetle prawa, a konkretniej – poprzez zmiany, które mają nadejść. Czwarta dyrektywa odnośnie AML z 2018 roku musi być już zmieniona. Przygotowana została więc nowelizacja tejże dyrektywy dotyczącej przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowania terroryzmu. Parlament UE przygotował piątą dyrektywę. Jakich zmian powinniśmy się spodziewać, a także jaki jest stan pracy rządu nad projektem nowelizacji? Tego dowiecie się w dalszej części artykułu. Warto wspomnieć o tym, że planowany termin przyjęcia projektu to drugi kwartał 2020 roku. Uszczegółowione i dopracowane zostaną niektóre zagadnienia. Jakie? Dzięki nowelizacji dyrektywy zwiększy się przejrzystość odnośnie struktur właścicielskich. Mówi ona także o uregulowanie rynku walut wirtualnych. Wzięte pod uwagę zostaną również nowe zagrożenia, a co za tym idzie – przeciwdziałanie im.

Jakich zmian możemy się spodziewać?

Najważniejsze zmiany nowelizacji dyrektywy dotyczącej prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu dotyczą doprecyzowania listy instytucji obowiązanych, uszczegółowienia niektórych definicji, a także rozszerzenia zakresu gromadzenia statystyk przez GIIF. Dodatkowo, doprecyzowane mają zostać zasady odnośnie stosowania przez instytucje obowiązane środków bezpieczeństwa finansowego. Zmienią się również wymogi przechowywania przez instytucje obowiązane dokumentów i informacji uzyskanych w wyniku stosowania środków bezpieczeństwa finansowego. Rozszerzony zostanie też katalog sankcji nakładanych za naruszenie przestrzegania obowiązków przez te właśnie instytucje. Jedna ze zmian dotyczy wprowadzenia rozwiązań w zakresie reglamentacji działalności związanej ze świadczeniem usług oraz walut wirtualnych. Wprowadzone mają zostać mechanizmy weryfikacji danych z Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych. Kolejną z przewidzianych zalet ma być ułatwienie współpracy międzynarodowej.

Istotnym elementem systemu przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, o którym również warto wspomnieć, jest wprowadzenia obowiązku publikacji i aktualizacji przez państwa członkowskie UE wykazu stanowisk i funkcji publicznych, które zgodnie z prawem krajowym kwalifikują się jako eksponowane stanowiska polityczne (PEP). Doprecyzowane mają zostać zasady przechowywania przez instytucje obowiązane dokumentów oraz informacji, które zostały uzyskane w wyniku stosowania środków bezpieczeństwa finansowego. Zmienione zostaną niektóre definicje, takie jak np.: beneficjenta rzeczywistego, państwa członkowskiego oraz grupy.

Sztuka, a prawo

Na koniec, dookreślone mają zostać listy instytucji obowiązanych. Chodzi tutaj o przedsiębiorców, prowadzących działalność polegającą między innymi na: przechowywaniu,obrocie lub pośrednictwie w obrocie dziełami sztuki, przedmiotami kolekcjonerskimi oraz antykami, a także przechowywaniu, obrocie lub pośrednictwie w obrocie ww. towarami (w zakresie transakcji o wartości równej lub przekraczającej równowartość 10 000 euro, bez względu na to, czy transakcja jest przeprowadzana jako pojedyncza operacja, czy klika operacji, które wydają się być ze sobą powiązane). I tutaj pojawia się też ciekawe zagadnienie prania pieniędzy za pomocą dzieł sztuki. Jakie więc zmiany czekają nas w tym roku w prawie w związku z tym tematem? O tym dowiecie się już niedługo w kolejnym artykule.

Kwestią jedynie czasu pozostaje więc wprowadzenie nowych ram regulujących zasady przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowania terroryzmu (termin przyjęcia projektu to drugi kwartał 2020 roku). Dotknie ona z pewnością wszystkich przedsiębiorców, którzy są zobligowani do jej przestrzegania (brak tego zagrożony będzie karą pieniężną). Ważne jest więc, by stale przeglądać i w miarę potrzeb aktualizować wewnętrzne procedury AML. Jedną z najbardziej profesjonalnych i rzetelnych możliwości ku temu jest konsultacja ze specjalistą. Zapytałam o to Przemysław Olszewskiego, naszego eksperta ze spółki konsultingowej Checkbox. Czy przedsiębiorcy są gotowi na wdrożenie zmian? Pomimo braku ustawy implementującej, zespoły AML’owe w dużych organizacjach mają już część rozwiązań opracowanych – liczą również na pewne ułatwienia, które może przynieść Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych. Uważam jednak, że największe zaangażowanie będzie w podmiotach, które dopiero od tej nowelizacji staną się instytucjami obowiązanymi. Przygotowanie procedur, przeprowadzanie analizy ryzyka oraz przeszkolenie pracowników to będzie pracochłonny okres, szczególnie dla podmiotów zaczynających od „zera”.

Szalenie ważna jest świadomość i wiedza o restrykcjach (lub ewentualnych konsekwencjach nie respektowania ich), by odpowiednio wcześnie przygotować działalność do nowych wymogów prawa. Może to być między innymi doskonalenie kwalifikacji i umiejętności w związku z prowadzoną działalnością, ale przede wszystkim tyczy się to przestrzegania przepisów. Istotne będzie również zapoznanie pracowników z nowymi zasadami.